2019 yılının Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve an itibariyle 300 binden fazla insana bulaşan, 13 binin üzerinde bireyin ölmesine neden olan virüs  hızlı bir şekilde dünyaya yayılmaktadır. Bir çok devlet adamı, bilim adamı, ekonomist, stratejistler ise bu durumun kontrol altına alınmaması durumunda dünya genelinde daha kötü sonuçlar doğuracağını ve biraz daha ileri giderek virüs sonrası dünya yeni bir sisteme uyanacağını iddia etmektedirler. Bu durum dünyanın her bölgesini doğrudan etkilediği gibi 2010 yılında sözde “demokrasi” ve “özgürlük” kazandırılması olarak başlatılan Batı destekli halk hareketinin yaşandığı Ortadoğu’yu da etkilemektedir. Fakat bölgenin içinde bulunduğu durumdan ötürü genel anlamda son durum ile ilgili net bir bilgi alınmamaktadır ve bu virüsün etkisi ile birlikte bölge halklarının durumları daha da kötüleştiği düşünülmektedir.

Peki salgın Ortadoğu’yu nasıl etkiler? Bu durumu üç madde üzerinden hareketle inceleyebiliriz. 

1. Arap Baharı sonrası bir çok devlette idari boşluk oluşması hatta devlet kavramının yok olması.

2. Özellikle körfez ülkelerinin ve bölgenin ekonomik kaynağı Petrol fiyatlarının düşmesi ile birlikte bölgenin büyük bir ekonomik soruna neden olması.

3. İç karışıklık ve petrol fiyatlarının düşmesi ayrıca üretim ekonomisine sahip olmadıklarından bölgede gıda güvenliğinin azalması.

Öncelikle Arap Baharı sonrası bir çok devlette siyasal sistem boşluğu doğmuş ve devlet mekanizmaları ise tamamen yerle bir edilmiştir. Hal böyle iken virüsün halk arasında yayılması diğer coğrafya devletleri gibi devlet desteğinin olmayışı bölgede yaşayan insanları iç savaşın yanında virüs ile de tek başına mücadele edeceğini göstermektedir. Ayrıca uluslararası örgütlerin gündeminde sadece virüs salgının olması ve bu virüsün özellikle Batı merkezine yerleşmesi ise bölgeyi tamamen yanlızlık kaderine tayin etmektedir. Diğer durum ise son zamanlarda özellikle ABD destekli Suudlar ile Rusya arasında yaşanılan Petrol savaşının sonucu bölgede ki ekonomik dengenin bozularak, zengin körfez ülkeleri başta olmak üzere bölgede çok sert ekonomik sorunlar yaşanmaktadır. Bu sürecin devam etmesi ile birlikte daha kötü sonuçların doğması da aşikardır. Hem iç karışıklık hem de ekonomik problem hem de uluslarası örgütlere finansal destek sağlayan devletlerin içerisinde yaşanılan coronavirüs salgını bölge de yaşayan halkların özellikle devlet kavramının olmadığı ülkelerde ciddi gıda sorununun oluşması beklenmektedir. Bu durum son 10 yıl da yaşanılan iç savaş sonrası ölümlerden daha çok olması ayrıca dünya üzerinde virüs salgının sürekli tehdit oluşmasına neden olacaktır.

Durum böyle iken özellikle özellikle bölgede ki liderlerin insiyatif alarak kötü sonuçların yaşanmaması adına adım atmaları gerekmektedir. Bu durumun çözülmeden kendi başına bırakılması ise sadece bölgeyi değil Dünya’nın çözemeyeceği bir sorun haline tam manası ile dönüşecektir.

NURULLAH MUSTAFA YILMAZ

     EĞİTİMCİ/MÜHENDİS